Abraham Maslow heeft in de jaren ’40 een inmiddels zeer bekend model gepubliceerd dat de meest wezenlijke behoeften van mensen sorteert en op volgorde plaatst; de behoeftepiramide van Maslow

Met andere woorden, de ontwikkeling van de persoonlijke, opeenvolgende behoeften gaat volgens een herkenbaar patroon. Ongeacht de invulling en kwaliteit van deze stadia, kun je volgens Maslow geen behoeften of ontwikkelniveaus overslaan. Daarnaast onderkent hij twee verschillende motieven; de drang naar groei en de drang tot behoud van zekerheid of zelfbehoud. In andere woorden; de twee krachten die aan ieder mens trekken zijn toekomst en creatie enerzijds, verleden en bestendiging anderzijds.

Het ruim 4000 jaar oude chakra systeem uit het Hindoeïsme kent zeer veel overeenkomsten met deze behoeftepiramide, of andersom, het chakrasysteem is te herkennen in de Piramide van Maslow, zij het in sterk vereenvoudigde vorm.

Het chakrasysteem fungeert als ‘navigatie methode’ of Google Maps voor de binnenwereld van de mens. Je reist er als het ware mee door het menselijke bewustzijn en het bijbehorende energiebeheer van mensen en systemen. Je kunt er mee in- en uitzoomen, iets opzoeken en van helikopter naar street-view.

Ieder mens besteedt een deel van zijn of haar dagelijkse energie aan het veilig stellen van een leefbare omgeving middels relaties en emotionele zekerheid en houdt daarmee bepaald gedrag bij zichzelf en anderen in stand. Maar waar Maslow alles wat daarna komt, samenvat in ‘zelfrealisatie’, gaat het chakrasysteem een heel stuk verder in het specificeren van de fases waaruit die zelfrealisatie bestaat.

Ik heb over het algemeen een haat-liefde verhouding met het chakra systeem als werkmethode. Het is één van de vele methoden die bruikbaar zijn wanneer je bewustzijn en energie in kaart gaat brengen en ‘vertaalt’ naar de westerse cultuur. Tijdens de periode dat het systeem in de westerse cultuur werd geadopteerd, werden vele interpretaties, toepassingen en vervlakkingen aan de methode gekoppeld waardoor het systeem als werkmethode besmet is geraakt en o.a. door de wetenschap volledig is gediskwalificeerd. Mede doordat het systeem de koppeling legt tussen de energetische, innerlijke realiteit als ‘beïnvloeder’ van de uiterlijk waarneembare, materiële realiteit.

Veranderpatronen zijn moeilijk zichtbaar te maken binnen de materiële realiteit omdat deze als ‘materieel logisch’ wordt benaderd en vanuit het wereldbeeld van voorspelbaarheid wordt bestudeerd. De beweeglijke energetische realiteit, of ordening, is daarom geen onderdeel van het wetenschappelijk onderzoeksgebied. Veel wetenschappers die zich deze uitstap veroorloven, plaatsen zichzelf buiten de wetenschappelijke community.

Echter, het chakra systeem, voor zover ik het bestudeerd heb, is een van de meest complete ‘talen’ voor de gelaagdheid van de innerlijke en uiterlijke wereld van de mens. Ik gebruik het als een taal die je met elkaar kunt leren spreken om contact te maken op verschillende bewustzijnsniveaus. Je kunt de kwaliteit van de methode echter niet baseren op de ‘taalvaardigheid’ van degenen die ‘m spreken.

De chakra methode helpt je om innerlijk onderscheid te maken tussen verschillende aspecten en mogelijkheden in jezelf, als ook verschillende machtsconflicten, remmingen of tegenstrijdigheden. Het systeem kan je helpen om innerlijk aanmoediging vanuit je hart aan te wenden om je eigen waarheid te spreken en je verstand dienstbaar te maken aan hetgeen je het liefste wil. Het chakra systeem helpt je om je innerlijke dialoog verfijnd en positief te voeren zodat je àlle motieven in jezelf kunt erkennen, aan het woord kunt laten en op elkaar kunt leren afstemmen om zodoende met één, heldere stem te leren spreken.  Zonder dubbele boodschappen, zonder macht en manipulatie, en zonder verwarring te zaaien. Helderheid en betrouwbaarheid is in die zin een vorm van beschaving waar inzet, ontwikkeltijd en toewijding voor nodig is.

Zodra je het chakra systeem gaat beschouwen als taal is het zeer werkbaar. Althans, voor mij. Wanneer je het langs de wetenschappelijke lat gaat leggen ga je nat. Hoewel, Richard Barret heeft een verschrikkelijk goede en complete vertaling gemaakt richting de zakelijke wereld en het indelen van bewustzijn en (onvervulde) behoeften binnen organisaties. In zijn methode Cultural Transformation Tools kun je vrijwel 1-op-1 de chakra’s herkennen. Met behulp van dit model, diagnosticeer je onnoemelijke hoeveelheden onzichtbare informatie en sorteer je deze naar het niveau waarop je ook de oplossing kunt vinden. Eg. Wanneer het grootste deel van de organisatie op persoonlijk niveau bang is voor baanverlies, gezichtsverlies, verlies van status (niveau 1) etc. kun je niet hopen op onzichtbaar of dienend leiderschap richting teams en organisatie (niveau 5, 6 en 7). In ieder geval niet zonder te profiteren van de angst die leeft op niveau 1 en met het risico dat het dienend leiderschap een truc wordt i.p.v. authentiek.

Tot nu toe is dit eeuwenoude chakra systeem een model waarmee ik maximaal verfijnd  onderscheid kan maken tijdens energetische waarnemingen. Via het chakra systeem kun je gradaties en kwaliteiten van remmingen en groei aanduiden, innerlijke verstrikkingen, groeiprocessen van elkaar onderscheiden, afhankelijkheid, wilskracht en machtsmisbruik toelichten, liefdescapaciteit en behoeftigheid verwoorden, spirituele intelligentie en vluchten uit de werkelijkheid herkennen; het systeem biedt ruimte en woorden aan de eindeloze hoeveelheid variabelen die in een mens spelen en van waaruit een individu zijn of haar wereld creëert. Hierdoor kun je met elkaar in gesprek over een anders onzichtbare en onbenoembare binnenwereld.

Andere sorteringen en ‘talen’ zijn bijvoorbeeld de archetypen van Jung (mede gebaseerd op de astrologie), de persoonlijke karakterstructuren in de Core-Energetica van John Pierrakos, de Goden en Godinnen uit de Griekse Mythologie of moderner, management drives en MBTI (gebaseerd op het werk van Carl Jung en daarmee dus op de astrologie), de roos van Leary etc.

Welke ‘taal’ je leert spreken maakt weinig uit in het begin. Als je je steeds verfijnder en preciezer wil kunnen uitdrukken, leer je vanzelf steeds meer energie talen en herken je snel de overeenkomsten en bruikbaarheid.

Het zijn allemaal manieren om met elkaar te spreken over de gigantisch en alsmaar uitdijende binnenwereld. Zolang je dezelfde taal spreekt, kun je met elkaar uitwisselen. Ik gebruik de taal om het gebied af te kaderen waarbinnen ik energie wil bestuderen of wil uitleggen waarop trainees zich kunnen oriënteren tijdens de les.

Het waarnemen van energie is een vaardigheid die we allemaal kunnen ontwikkelen. Ook zonder chakra systeem. Omdat energie zich chaotisch, fluïde, veranderlijk en diffuus kan laten zien, gebruiken mensen vrijwel altijd metaforen, symbolen en vergelijkingen om zichzelf toe te lichten. Via symbolen, metaforen, analogieën kan je cognitie een betekenis geven aan hetgeen je in een ruimere context wilt plaatsen. Via symbolische beschrijving zoals goden in de mythologie; Atlas met de wereld op zijn nek, christelijke archetypes; Moeder Theresa, moderne archetypes; de yup en de hipster, symbolen en talloze spreekwoorden kun je grote hoeveelheden ‘betekenis’ in compactere vorm uitdrukken.

Mensen zijn symbolisch en energetisch ingesteld. Dat doet iedereen, ook zonder energetische opleiding. O.a. Abraham Maslow en Richard Barret hebben daar een prachtige ordening in aangebracht en hebben daarbij gebruik gemaakt van talen en indelingen die in het verleden in de verschillende wijsheidstradities zijn ontwikkeld.